Sầu Ly Ai Oán (3)
Bây giờ các bạn lại cùng tôi nghe tiếp theo băng video thứ 3. Sầu Ly Ai Oán được Thu Hà diễn ngâm. Tôi phải ôm bụng mà cười khi thấy Thu Hà tranh cãi với một người về tôi là Nam Hay Nữ? Thu Hà cứ một mực tôi là Nam còn người kia nghi tôi là Nữ. Tôi không tin người kia nghi tôi là nữ mà chỉ giả vờ khen tôi lấy lệ rồi mượn gió bẻ măng vì Nam gì mà mang tên Nữ? Lu Hà rõ ràng là tên con gái.
Theo tôi là có ý muốn dìm hàng lấy cái bút danh của tác giả để nhập nhằng về thân thế, nguồn gốc xuất sứ về tôi? Tôi là do tinh cha huyết mẹ sinh ra chánh hiệu con cháu Hùng Vương chứ không thể ù xọe là Nga, Tàu, Anh, Pháp, Đức, Miên, Lào được? Nhưng tôi không phải ái nam ái nữ như anh chàng Xuân Diệu. Lu Hà vốn dĩ là tên gọi thân yêu cuả con gái tôi. Nó tên là Hà sinh năm Tuất, tuổi chó nên mẹ nó hay gọi là Lu Lu. Cả nhà thấy vậy gọi luôn là Lu Hà. Tôi thấy vui vui nên lấy luôn tên con gái làm bút danh cho văn thơ của mình. Nên nhiều người cũng lầm tưởng, vầ họ cũng hỏi tôi Nam hay Nữ. Tôi trả lời Nam, hình đại diện của tôi rõ ràng là đấng mày râu. Nhưng tính tôi ưa sạch sẽ nên cạo nhẵn đi chả để râu ria làm gì cho rách việc.
Nhưng khi đọc thơ văn mấy thấy hừng hực tráng khí của người tu mi nam tử, thơ văn như vậy thì ai dám bảo là của đàn bà con gái. Chỉ những ai cố tình ngộ nhận vì lý do thâm hiểm lắt léo nhập nhoạng gì đó thì mặc họ.
Cũng vì vậy mà tôi quý mến cô em gái ngâm thơ Trần Thu Hà này mà ứng khẩu luôn
một bài thơ lục bát để tri ân:
Em Thật Tuyệt Vời
tri âm nghệ sĩ ngâm thơ
Thu Hà em thật tuyệt vời
Xôn xao ánh mắt nụ cười thiên thu
Cung đàn réo rắt vi vu
Một rừng lá thắm điệu ru vẳng hồn
Nam nhi như ngọn sóng cồn
Aí tình cuồn cuộn bồn chồn gió mây
Biết bao thục nữ ngất ngây
Vầng trăng ẻo lả vui vầy Hằng Nga
Ô hay thi sĩ Lu Hà
Côn quyền dư sức thiết tha mặn nồng
Dìu nhau lên chốn thiên bồng
Trai du gối hạc quần hồng mấy ai?
Phong tư rất mực trang đài
Thướt tha yểu điệu áo dài Việt Nam
Hoàng hôn chiều tỏa khói lam
Ngâm nga như để chăn tằm quay tơ
Anh đây say đắm mộng mơ
Ngọc Hân công chúa ngẩn ngơ chốn nào?
Mộng du lạc lối vườn thơ
Quang Trung tiếng hạc tôn thờ muôn dân
Hơn hai thế kỷ hóa thân
Sầu Ly Ai Oán tần ngần bướm hoa
Ai Tư Vãn, lệ nhạt nhòa
Đền ơn mưa móc thái hòa em ơi!
Quỳnh dao xao xuyến lả lơi
Phụng long quần thảo tình người hôm nay
Càng nhìn càng ngắm càng say
Càng yêu vẻ ngọc càng day dứt lòng!
3.10.2019 Lu Hà
Trong lịch sử các cô nữ thi sĩ Việt Nam tiền bối người ta thường nhớ đến Hồ Xuân Hương, Đoàn Thị Điểm, bà Huyện Thanh Quan ít ai nhớ đến Nguyễn Thị Lộ và Lê Ngọc Hân vì Ngọc Hân chỉ có một bài Ai Tư Vãn duy nhất. Khi đọc Ai Tư Vãn tôi mới biết người thiếu phụ này kiến thức văn chương rất uyên bác khi thấy nàng vận dụng các điển tích của hán văn rất thành thạo. Ai Tư Vãn viết bằng chữ Nôm hoàn toàn là tiếng nói của người Việt, tuy là chữ nửa tượng hình nửa tượng thanh ngang bằng sổ dọc giống chữ Hán. Vần điệu song thất lục bát chỉ có người Việt mới hiểu được. Sau này vần điệu này được chữ quốc ngữ cụ thể hóa như tôi đang viết cho các bạn đọc đây.
Tôi đánh giá nữ sĩ Nguyễn Thị Lộ là một nữ thi sĩ bị lịch sử lãng quên. Vụ án lệ chi viên rõ ràng là bà Nguyễn Thị Anh một phụ nữ lăng loàn chửa hoang sợ bị vợ chồng Nguyễn Trãi phát hiện nên vu khống cho bà Lộ giết vua và cướp ngôi luôn. Giống như thơ văn của ông Cao Bá Quát cũng bị vua Gia Long cho thiêu hủy sạch sành sanh.
Hận Sầu Ca
kính bái oan hồn Bà Nguyễn Thị Lộ
Như một loài hoa muôn sắc hương
Ngàn thu lưu đọng nỗi đau thương
Trần gian sa đoạ đầy tăm tối
Để mất lòng hoa mãi chói chang
Tráo trở mặt người dạ hiểm sâu
Khinh loài dê chó lấn chen nhau
Đem thân son phấn lưà vua trẻ
Nên để ngàn thu hận oán sầu
Lũ chúng giết nàng thật dã man
Nữ nghi học sĩ vạn muà xuân
Trăm hoa tàn lụi đời dung tục
Riêng đoá tâm sen chẳng nát tàn….
Có một bài thơ gửi cỏ cây
Ru hồn nữ sĩ mãi cao bay
Vi vu mây gió đừng buồn nhé
Ai ở trần ai vẫn nhớ ai?....
Giọt lệ năm nào thật xót xa
Vùi trong cát bụi gió mưa sa
Căm loài quỷ dữ trong hoàng tộc
Muối mặt gương trong bụi bám mờ
Thương nhớ oan hồn một chúng sinh
Hay là Thị Kính chốn điêu linh
Vì ai phải chiụ bao cơ cực
Một tấm lòng trong nặng nghiã tình
Chúng đổ cho nàng hại Ức Trai
Tiền thân con rắn báo oan đời
Khôn thiêng miệng lưỡi quân lèo lá
Vở kịch hoàng cung bịt mũi cười
Có phải gừng cay muối mặn lòng
Mà hồn Nguyễn Trãi vẫn thê lương
Vân du muôn chốn tìm sao thấy
Để lời trăng trối gửi non sông....
Bi kịch bi tình ôi thảm thương
Thương chồng ái quốc nghiã quân vương
Vì cây dây cuốn nên mang tội
Hận kẻ phanh thây tắm pháp trường
Hồ tây nhớ buổi sóng lăn tăn
Thơ thẩn kià ai mải ngắm nhìn
Trong ánh hoàng hôn chiều vụt tắt
Thương chàng thi sĩ đón trăng lên
Người ấy mà sao thật mến thân
Phong tư đạo mạo dáng phong trần
Thanh cao trán rộng hàng quân tử
Lá thắm thơ đề đợi gió xuân
Ướm hỏi cô nàng chuyện ái ân
Thon thon rực rỡ đoá hương trần
Trai tài gái sắc trong thời thế
Chung sức chung lòng với nước non.....
Chúng bảo rằng ai là rắn xưa
Tung tin bịa đặt với sơn hà
Già mồm ma quái hòng thêu dệt
Buôn phấn bán hồng trăng gió mưa...
Đau xót thương thay tuổi thiếu niên
Thâm cung vô độ chốn lăng loàn
Chè ngon tửu ngọt dâng ngôi báu
Nữ sắc thâu canh lụi sức tàn
Chuyện đã qua rồi Nguyễn trãi ơi
Tấm lòng trung nghiã có ai hay
Ngàn năm hận để chôn lòng thiếp
Chẳng chiụ Trương Lương lánh sự đời ?
Con cháu ngàn sau có biết cho
Thương bông sen nở giưã bùn nhơ
Thanh danh khí tiết chôn vùi lấp
Cái án Lệ Chi lệ ưá trào...
Chúng đã khép nàng tội giết vua
Vì nàng trí rộng đức nhân từ
Con hoang quỉ dữ mơ ngôi báu
Hoàng tử Tư thành lánh nạn xa....
Mong lập miếu thờ hương khói nhang
Ghi công liệt nữ đại công thần
Người đời mắt thịt không suy xét
Nên để ngàn thu hận lá vàng...
2008 Lu Hà
“Sính ca thổn thức não nề
Tay ngà vuốt phím bốn bề lửa thiêu
Ngẩn ngơ hồn lạc phiêu diêu
Tử quy giục giã sáo diều đứt dây”
Sính ca là loại âm nhạc trong chốn cung đình, các nghệ nhân đều đều được đào tạo cơ bản về âm nhạc. Ngọc Hân rất giỏi chơi các nhạc cụ, nàng còn kết hợp hài hòa giữa các làn điệu quan họ Bắc Ninh và Chăm Pa của dân tộc Chàm thuộc nước Chiêm Thành ngày xưa, kinh đô Đồ Bàn chính là Phú Xuân. Sính ca hoàn toàn khác với du ca của tầng lớp bình dân, âm nhạc trên đường phố, tự do phóng khoáng không theo quy tắc lề luật nào, không cần phông màn, sân khấu.
Sinh ký tử quy là ám chỉ cái chết bất đắc kỳ tử, bông nhiên đang béo tốt khỏe mạnh lăn quay ra chết. Hãy nghe nữ sĩ Hồ Xuân Hương làm bài thơ bà Lang khóc chồng. Đúng là dao sắt không gọt được chuôi. Anh ấy làm nghề bốc thuốc chữa bệnh cho người mà chính anh ấy lại chết rất trẻ.
“Văng vẳng tai nghe tiếng khóc gì
Thương chồng nên phải khóc tì ti
Ngọt ngào thiếp nhớ mùi cam thảo
Cay đắng chàng ôi vị quế chi
Thạch nhũ trần bì sao để lại
Quy thân liên nhục tẩm đem đi
Dao cầu thiếp biết trao ai nhỉ
Sinh ký chàng ôi tử tắc quy“
“Đông tây buồm trắng chật đầy
Cửa sông quằn quại bóng cây rườm rà
Trông nam thấy cánh nhạn sa
Ngóng về phương bắc bao la chừng nào”
Nàng Ngọc Hân ở Phú Xuân tức là Huế ngày nay. Quang Toản tuy có học vấn nhưng không có tài kinh luân, không có tầm nhìn xa trông rộng như cha,nên để quyền thần lộng hành thao túng cho đến mất nước. Sông hương núi Ngự có lẽ được Ngọc Hân gián tiếp mô tả trong thơ là nơi thuyền bè tấp nập bóng cây chen chúc dây leo chằng chịt rườm rà.
“ Trông mái đông lá buồm xuôi ngược
Thấy mênh mông những nước cùng mây
Đông rồi thì lại đến tây
Thấy non cao ngất thấy cây rườm rà
Trông nam thấy nhạn sa lác đác
Trông bắc thì ngàn bạc màu sương
Nọ trông trời đất bốn phương
Cõi tiên khơi thẳm biết đường nào đi”
Tôi hiểu tâm trạng Ngọc Hân lúc đó; nhìn ảnh trời xanh non nước, giống như tôi miêu tả nàng Kiều ở lầu Ngưng Bích:
“Lời quyết đoán bùi ngùi khuyến khích
Khóa xuân lòng Ngưng Bích thảnh thơi
Gần xa buồm trắng chơi vơi
Mênh mông cồn cát biển khơi chập chờn
Kiều thơ thẩn tủi hờn non nước
Quê hương người thao thức bơ bơ
Hai thân tựa cửa đứng chờ
Nắng mưa Lai Tử hững hờ nỡ sao?
Buồn cửa biển lao xao sóng vỗ
Đàn hải âu lố nhố xa xăm
Cặp đôi dưới ánh trăng rằm
Ngàn dâu xanh ngát con tằm nhả tơ
Buồn ngọn cỏ hồn thơ ngơ ngẩn
Man mát trôi lận đận cánh hoa
Thương mình ứa lệ nhạt nhòa
Xứ người cô quạnh thềm hoa não nùng
Cơn gió thoảng chập chùng biển cả
Nhớ tình quân ngọc đá chưa tan
Cách xa muôn dặm quan san
Đêm nằm mộng tưởng nồng nàn ái ân“
Tiếp theo tôi lại dùng điển tích nàng Chiêu Quân cống Hồ và nàng Dương Qúy Phi sau khi buộc phải thắtcổ chết ở gò Mã ngôi và nàng thành tiên, pháp danh Thái Chân. Vua Đường Minh Tông đã xuất hồn theo một đạo sĩ phép thuật cao đi tìm nàng ở biển Bột Hải. Chiêu Quân khi qua quan ải có xé mảnh lụa đào cắn tay chảy máu viết thư tình cho Hán Nguyên Đế:
“Tỳ bà xé mảnh yếm đào
Hán cung thuở nọ nghẹn ngào Chiêu Quân
Cõi tiên chẳng vướng bụi trần
chung gương lược trải tần ngần mặt hoa“
Ngọc Hân thì lại viết rằng:
“Cậy ai có phép gì tới đó,
Dâng vật thường xin ngỏ lòng trung,
Này gương là của Hán cung
Ơn trên xưa đã soi chung đòi ngày.
Duyên hảo hợp xót rày nên lẽ,
Bụng ai hoài vội ghẽ vì đâu ?
Xin đưa gương ấy về chầu,
Ngõ soi cho tỏ gót đầu trông ơn.“
Muốn hiểu kỹ Chiêu Quân và Dương Quý Phi là ai xin hãy đọc thơ thay lời giải:
Thương Khóc Nàng Chiêu Quân
Chiêu Quân! Ơi hỡi Chiêu Quân!
Nghìn thu biền biệt trần gian tủi hờn
Dặm trường non nước Kinh môn
Minh Phi quê quán vẫn còn sầu tang
Yến anh nấm cỏ ngỡ ngàng
Trăng lên gót ngọc đài trang dịu dàng
Mạch sầu ai oán dở dang
Tiếng Hồ khúc nhạc bẽ bàng người ơi!
Chiêu Quân nàng đã đi rồi
Hôm nay có kẻ đứng ngồi tơ vương
Hồn kêu nức nở đau thương
Giữa làn mây trắng cánh hồng hạc bay
Phôi pha bức họa còn đây
Càng nhìn càng ngắm mà say vẻ tình
Tỳ bà thánh thót cô mình
Sen vàng bảng lảng biên đình trúc xinh
Chúc hoa mộng ước xập xình
Nghê thường vũ điệu bóng hình của ai
Lu Hà lạc lối thiên thai
Nụ hôn dàn dụa canh dài lệ chan!
26.5.2014 Lu Hà
Nỗi Lòng Nàng Chiêu Quân
Hắc thủy mênh mông chở nỗi sầu
Ngọn đèn tê tái suốt canh thâu
Sông ơi có chảy về quê mẹ
Mang hạt châu sa kẻ cống Hồ
Trọn kiếp hồng nhan tủimá đào
Căm tên hoạ sĩ nỡ sai ngoa
Mặt hoa da phấn bôi ra mực
Trích lệ khoé ruồi số sát phu....
Xé mảnh luạ đào cắn máu thơ
Đôi dòng trăng trối gửi ngàn thu
Nhạn kia đem cánh hoa tiên ấy
Trở lại thành đô dâng Hán Vua
Chiếc bách lênh đênh nặng oán hờn
Quan san Hồ-Hán gió mưa tuôn
Quặn lòng thiếu nữ trôi dòng lệ
Một chút hồn trinh trả thế trần
Văng vẳng đàn khuya dưới bóng trăng
Nhặt khoan vần vũ kéo năm cung
Chim kêu cá lội buồn ngơ ngẩn
Thương kẻ xa hương một nỗi lòng
Nhớ buổi tiễn đưa vua đích thân
Dắt tay bịn rịn giữa quân thần
Ví cho sơ ý gây ra cảnh
Tình đã tan rồi ôi Hán Nguyên
Một bước chân đi ván đóng thuyền
Cạn dòng lá thắm mối tơ duyên
Truyện xưa nhắc lại đầy ai oán
Dương quý Phi tàn hận Lộc sơn....
Kẻ ấy gian thông với giặc Hồ
Vẽ tranh bán chuá hại đời hoa
Vì ai mắc bẫy Mao diên Thọ
Nên nguyện sông này rửa nhuốc nhơ
Năm tháng trải qua bao nắng mưa
Thương người con gái thác năm xưa
Thuyền qua kẻ lại nhìn thương bến
Văng vẳng còn nghe một giọng sầu
Đã mấy ngàn thu đoạn thế trần
Xót người thục nữ thắm môi son
Trăng sao soi tỏ cùng sông nuí
Lữ khách trên thuyền nhớ cố nhân
2008 Lu Hà
Dương Qúy Phi
Sắc quốc nghiêng thành Dương qúy Phi
Thiên hương nhân nghiã khó ai bì
Cầm kỳ thi phú yên thiên hạ
Thiên sử ngàn thu để lại đời
Lễ giáo vương triều bạc thế sao?
Thâm cung lục viện gió mưa sầu
Tam lang thương gọi cùng minh đế
Giấc mộng thường dân chẳng được chiều
Khúc nhạc nghê thường trong giấc mơ
Mai phi cánh bướm đẹp thơm hoa
Hồng nhan bạc mệnh đời cung nữ
Tri kỷ hồn thơ Lý Bạch xưa
Hoàng hậu phi tần sát hại nhau
Bao nhiêu thảm cảnh nát lòng vua
Vô tư Hoàng Đế tiêu nòi giống
Vương nợ oan hồn bao trẻ thơ
Ai xót thương nàng Dương quý Phi
Tấm lòng trong trắng đoá hoa tươi
Ngây thơ vương lụy hồn vong quốc
Họ mạc lân bang hại giống nòi
Giây phút hiểm nguy lià cõi đời
Ra đi chẳng thẹn cánh hoa trôi
Mang thân chuộc lại tình non nước
Để lại ngàn thu luống ngậm ngùi
Oan ức cho nàng bậc mỹ nhân
Phong ba lưu lại đoá hương trần
Làm thơ nhớ tiếc hồn xưa ấy
Lý Bạch ôm trăng một giọng đàn.
2008 Lu Hà
“Linh sàng bài vị khói nhòa
Gót lân lẫm chẫm trước tòa đài hương
Áo gai mũ cói tang thương
Xác ve gầy yếu thê lương má hồng“
Ở các nước  Đông như Việt Nam và China khi người ta chết phải có các thủ tục nhập quan, tức là bỏ xác chết vào cỗ quan tài bằng gỗ, chôn xuống đất gọi là hạ thổ. Bài vị thì ai cũng phải có ghi tên tuổi ngày tháng năm sinh năm chết. Dù vua quan hay thường dân cũng đều có bài vị cả. Còn Linh sàng chủ yếu là tiếng gọi cho vua chúa hay các vị tăng ni đại đức tỳ kheo. Người theo đạo Phật không tin có linh hồn như bên công giáo họ gọi linh hồn là giác linh. Giác linh có thể coi như một loại nghiệp không hình không tướng nhưng có tính kế thừa từ đời này sang kiếp khác chỉ trừ khi trúng quả vào Niết Bàn là nơi không sinh không diệt. Gót lân lẫm chẫm chỉ hoàng tử Quang Đức và công chúa Ngọc Bảo lúc đó mới lẫm chẫm biết đi. Áo gai mũ cói hay mũ rơm là hình thức con cái phải mặc để kính bái trước hương hồn vong linh người chết. Nàng Ngọc Hân lúc đó gày yếu xanh xao như con ve sầu.
Ngọc Hân viết rất thê lương trong Ai Tư Vãn, ai đọc cũng phải rơm rớm nước mắt:
“ Gót lân chỉ mấy hàng lẫm chẫm
Đầu mũ mao mình tấm áo gai
U ơ ra trước hương đài
Tưởng quang cảnh ấy mà chua cay lòng
Trong sáu viện ố đào liễu ủ
Xác ve gày lỏng lẻo xiêm nghê
Long đong xa cách hương quê
Mong theo lầm lối mong về tủi duyên“
Tôi không có nghĩa vụ bình giảng hay giải thích các từ ngữ nàng Ngọc Hân viết. Tôi chỉ giải thích ý nghĩa những câu thơ lục bát tôi làm ra được nghệ sĩ Thu Hà ngâm thôi.
“ Hai hàng văn võ tam công
Bàn dân thiên hạ ngóng trông tiên hoàng
Hang cùng ngõ hẻm hoang mang
Kẻ sơ còn thế họ hàng người thân “
Tam công là ba chức quan lớn nhất trong triều đình. Thời nhà Chu gọi là thái sư, thái phó, thái bảo. Thời tây Hán gọi là thừa tướng, thái úy, ngự sử đại phu. Các triều đại Việt Nam đều bắt chước khuân mãu hệ thống quan lại như bên Tàu.
Tiên hoàng chỉ nhà vua đã chết đã băng hà. Còn sống gọi là hoàng thượng hay hoàng thái thượng.
“ Ngồi trông héo hắt gốc phần
Khẳng khiu gầy guộc tấm thân cát đàng
Sân chùa ảm đạm mây giăng
Tụng kinh gõ mõ tuyết hằng giá băng“
Gốc phần còn có nghĩa là gốc tử mà cụ Nguyễn Du từng viết:
“Sân Lai cách mấy nắng mưa
Có khi gốc tử đã vừa người ôm“
Tích sân Lai cũng có trong nhị thập tứ hiếu. Lai Tử người nước Sở 70 tuổi vẫn làm con cho cha mẹ già. Để lam trò cho cha mẹ vui ông thường mặc quần áo màu sặc sỡ, múa may có khi làm bộ té ngã xuống đát giả làm tiếng trẻ thơ khóc oe oe cho hai cội già cười.
Tấm thân cát đằng chỉ sự phiền não phải nương nhờ người ta, chỉ thân gúa bụa hay vợ lẽ. Dây sắn và dây bìm cũng gọi là dây cát đằng, chằng chịt dây mơ dễ má luôn quấn xoắn chồng chất lên nhau như mối tơ vò. Nàng Ngọc Hân lúc đó thân ngọc ngà tâm hồn trái tim như mặt nước đóng băng, không còn sinh lực sức sống nữa.
“Giọt mưa thánh thót đất bằng
Kim Tiên quy ẩn xích thằng kiếp sau
Chiêu Nghi lòng mẹ buồn rầu
Thương con nhớ cháu mái đầu bạc phơ “
Kim Tiên tức là chùa Kim Tiên một ngôi chùa nhỏ ở Huế thực chất chỉ là nơi che dấu tung tich lánh nạn mà thôi. Xích thằng là sợi dây hồng buộc cổ tay các cặp vợ chồng dưới trần gian do Nguyệt lão đảm nhiệm trên thiên đình. Bà Chiêu Nghi tức là bà Nguyễn Thị Huyền mẹ đẻ Ngọc Hân. Theo sử liệu thì hoàng tử Quang Đức mất lúc 10 tuổi, công chúa Ngọc Bảo 12 tuổi. Bà Huyền thương con gái và 2 cháu ngoại đều chết yểu ở trong Nam, nên bí mật cho người vào Phú Xuân đưa hài cốt cả 3 mẹ con về quê an táng. Ngọc Hân chỉ hưởng dương có 29 năm thôi. Bà Huyền cố ý khắc bia giả để khỏi lộ mồ mả xương cốt thật. 50 năm sau ngôi miếu thờ bí mật bị đổ nát có ông Tú nhớ công lao bà Chiêu Nghi nên bàn với dân làng quên góp tiền sửa sang lại ngôi miếu. Nhưng tay phó chánh tổng có thù riêng với ông Tú tố giác với triều đình về tội thờ cúng người của chính quyền ngụy Tây Sơn nên ông Tú bị bắt giam. Triều đình Huế ra lệnh san băngf ngôi miếu, đào bới các ngôi mộ xung quanh quẳng hết xương cốt xuống sông.
“ Oán thù ai dễ làm ngơ
Vua quan nhà Nguyễn đợi chờ một khi
Vạc dầu sử tội lăng trì
Phanh thây tứ mã tình nghi xa gần“
Nhà Nguyễn lúc đó cũng áp dụng chính sách bắt nhầm còn hơn bỏ xót, chỉ tình nghi có đơn tố cáo cũng bị bắt không cần tra hỏi xét xử lôi thôi. Có khi hàng xóm láng riềng vì thù ghét nhau cũng tố gian gán cho cái mũ ngụy quân Nguyễn Huệ hay ngụy quan Nguyễn Huệ đều bị bắt. Những tử thù như Nguyễn Quang Toản hay anh em họ mạc nhà ông ta đều bị xử tội lăng trì cho vào chảo dầu, nặng thì tứ mã phanh thây buộc dây vào cổ chân cổ tay vào 4 con ngựa cho chạy 4 hướng. Hình Phạt ông Nguyễn Quang Toản và các tướng lãnh cao cấp rất thẳm khốc. Bà Bùi Thị Xuân vợ tướng Trần Quang Diệu bị lột truồng xẻo vú dóc từng miếng thịt còn trơ xương vẫn chưa hả còn bị cho voi dày .
“ Áo nâu lầm lũi chân trần
Bùn lầy tay lấm che thân ngọc ngà
Sương mờ sầu tủi Hằng Nga
Hai vầng nhật nguyệt cảnh nhà chứng cho
Lần hồi bữa đói bữa no
Trăm tai nghìn mắt rình mò sớm hôm
Nửa đêm con sốt mẹ ôm
Mưa rầm rả rích cá tôm khóc thầm“
Xin hết bài bình giảng dài, xin cảm tạ nghệ sĩ ngâm thơ Thu Hà. Đang mong chờ nghe băng số 4 sẽ bình giảng tiếp.
3.10.2019 Lu Hà
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét