Bình Giảng 3 Bài Thơ Của Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 20

 

“Em Sẽ Ngâm Thơ Anh, Tình Xưa Cố Quận và Hoa TiGon Thổn Thức“

Tác gỉa bài thơ “Hai Sắc Hoa TiGon“ của nàng T.T.Kh không rõ lai lịch tung tích và chàng thi sĩ Thâm Tâm chắc cũng đã là người thiên cổ cả hai. Nhưng bài thơ để lại mang dấu ấn hình bóng một thời, một nghi án văn học dần dần sáng tỏ minh bạch vẫn để lại cho bao thế hệ người Việt Nam yêu thơ thổn thức bâng khuâng.

Thu Hà đã ngâm bài thơ kể về một câu truyện tình đầy ngang trái và nước mắt rất cảm động mà tôi đã chuyển dịch. Để tri ân sự đóng góp của Thu Hà cho nền thi ca âm nhạc nghệ thuật Việt Nam tôi đã viết tặng Thu Hà 3 bài thơ và đều được ngâm cả ba. Vậy tôi sẽ lần lượt bình giảng thứ tự từng bài làm món qùa tặng những tâm hồn thơ văn Việt Nam thưởng lãm nhân Tiết Đinh Dậu năm 2017.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 19

 

Lần đầu tiên trong đời tôi nghe một bài thơ ngâm sầu cảm qúa. Thu Hà đã ngâm ngay chính bài thơ tôi vừa mới sáng tác. Tôi thấy phải có nghĩa vụ và trách nhiệm viết một bài bình giảng để tặng Thu Hà và tha nhân. Đây là thơ tình trường thiên song thất lục bát tôi lấy tiêu đề là: “Trường Ca Tình Hận.”
Có hai nguồn cảm xúc dẫn dắt tôi viết là từ bài thơ tình dài 16 khổ của cố thi sĩ Đinh Hùng: “ Gặp Em Huyền Diệu” và “Trường Hận Ca “ của Bạch Cư Dị mô tả về mối tình sử bi thuơng của nàng Dương Qúy Phi và vua Đường Minh Hoàng.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 18

 

Bài thơ này rút kinh nghiệm từ mấy bài trước tôi không muốn bám theo vần của nàng T.T.Kh hay chàng Thâm Tâm nữa. Nghĩa là tôi chỉ đọc“ Bài Thơ Cuối Của T.T.Kh“, hiểu đại ý họ viết gì và tôi tự hóa thân mình vào linh hồn người thiếu phụ và tự viết ra nỗi lòng mình. Nguyên tác là 9 khổ nhưng tôi viết ra 10 khổ 44 câu hoàn toàn theo tâm ý nỗi lòng mình. Đã 6 , 7 năm rồi, tính tôi không thích họa theo vần  thơ người khác chỉ trừ thơ đường luật mới họa thôi.

Để tri ân Thu Hà và làm món qùa tinh thần làm kỷ niệm cho quán trọ trần gian này. Tôi sẽ bình giảng bài thơ này, giải thích rành rẽ từng câu chữ.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 17

 

Bài “Khổ Lụy Tình Em“ tôi họa lại tương đối sát với vần “Bài Thơ Thứ Nhất“ của T.T.Kh hay Thâm Tâm.  Theo tôi Thâm Tâm cũng tự dùng phép phân thân như anh chàng Tôn Ngộ Không dùng thuật cân đẩu vân nhập vào hồn cô Khánh mà viết ra bài thơ thứ nhất này. Một tín hiệu thử phản ứng của người yêu khi đọc báo. Tôi giữ gần đúng vần như nguyên tác là 10 khổ 40 câu, chỉ biến ảo tình tiết câu chữ theo tâm trạng cảm xúc của tôi.  Riêng câu:
“Từ đấy không mong không dám hẹn

Một lần gặp nữa dưới trăng nghiêm“

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 16

 

Nàng T.T.Kh hay chàng Thâm Tâm viết bài Hai Sắc Hoa TiGon gồm 11 khổ 44 câu, còn tôi chuyển dịch và họa ra 12 khổ 48 câu. Tôi thấy nguyên tác Thâm Tâm làm chưa được vần lắm theo lối thơ mới 7 chữ, nên tôi đã sửa lại vần làm hai lần. Bản thứ nhất gần như còn giữ lại vần của Thâm Tâm, nhưng bản thứ hai hoàn toàn sửa cho thật tròn trịa vần điệu. Thu Hà ngâm theo bản thứ nhất của tôi. Vậy tôi xin bình giảng 12 khổ thơ của tôi theo bản thứ nhất mà tôi đã cảm tác ra theo tâm ý của Thâm Tâm. Thơ Thâm Tâm tôi miễn bình giảng mà chỉ muốn giãi bày cảm xúc của riêng tôi. Một lúc tôi phải hóa thân làm 3: Tôi, Thâm Tâm và cô Khánh.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 15

 

Thu Hà diễn ngâm cảm động lắm, tôi sẽ bình giảng kỹ lưỡng bài thơ này, tôi cảm dịch ra từ bài thơ “ Bài Thơ Đan Áo“ của nàng T.T.Kh nào đó, nhưng tôi tin chắc là của Thâm Tâm. Thâm Tâm viết 6 khổ 24 câu, còn tôi cảm dịch ra thành 8 khổ 32 câu và cố gắng viết cho thật vần để Thu Hà dễ ngâm. Phần thơ Thâm Tâm tôi miễn bình giảng hay bình luận vì không có thời gian và cũng có nhã ý để dành  phần cho các nhà bình thơ Việt Nam. Tôi chỉ muốn từ cái tình của tôi hóa thân thành một người phụ nữ mà than thở về mối tình duyên ngang trái đầy đau khổ và nước mắt. Cố gắng diễn giải thêm vài nét về tâm lý học.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 14

 

Rất thú vị khi nghe Thu Hà ngâm bài thơ “Âm Hưởng“của Đinh Hùng và bài thơ “Em Chưa Muốn Về“ của tôi phỏng theo tâm trạng cố thi sĩ Đinh Hùng. Đinh Hùng làm thơ 6 chữ vẫn theo nguyên tắc đổi thanh của thơ 8 chữ. Đó là một kiểu sáng tạo của anh. Thể dạng thơ 6 chữ chuyển thể sang song lục lục bát tôi cũng từng làm. Cứ hai câu 6 chữ thì hai câu lục bát. Chứ còn cứ  6 chữ liền tù tì như anh Đinh Hùng tôi rất ít làm và không có hứng thú. Nhưng đọc bài thơ của anh, tôi hiểu tâm trạng anh muốn tâm sự với linh hồn một cô gái nào đó đã về quê hương vĩnh hằng. Tôi muốn hóa thân làm một Đinh Hùng và tự đặt mình vào vị trí của Đinh Hùng để tự mình thả hồn mơ mộng. Phần thơ anh Đinh Hùng tôi xin miễn bình giảng để dành cho các nhà bình thơ thi nhân học gỉa. Riêng tôi chỉ xin rón rén giải nghĩa câu chữ và bày tỏ cảm xúc tâm trạng riêng của bài thơ tôi đã làm thôi.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 13

 

Vô tình trên mạng Facebook thấy Thu Hà ngâm bài “Cha Đàng Ngoài Mẹ Ở Đằng Trong “của nhà thơ Xuân Diệu. Bác Xuân Diệu viết theo lối 8 chữ hình như vào năm 1960 sau cải cách ruộng đất? Khi bác Xuân Diệu cùng cha mình đã tập kết ra Bắc, nhớ lại tuổi ấu thơ khi còn ở miền Nam? Xuất xứ nguyên nhân bài thơ không quan trọng, chỉ biết rằng có bài thơ đó rồi, lưu truyền trong dân gian. Tôi thấy trong clip các cụ gìa bô lão lắng nghe trang nghiêm, cánh thanh niên bần thần tư lự, nên tôi cảm động mà ứa nước mắt ra. Sẵn nguồn thi phú đang dồi dào tôi để trái tim mình, lòng mình tứa trào ra thơ theo dòng cảm xúc của tôi để tri ân Thu Hà. Cách làm thơ của tôi gọi là thơ cảm tác cảm dịch từ thơ 8 chữ sang song thất lục bát. Hoàn toàn không giống y trang như bài thơ của bác Xuân Diệu.  Vậy để làm một chút kỷ niệm trên chuyến tàu hành hương về cõi thiên đường, về cõi vĩnh hằng. Tôi dừng tạm ở một ga xép nhỏ trần gian  mà viết bài bình giảng này, mục đích giải nghĩa câu chữ của bài thơ của tôi cho rành mạch dễ hiểu mà thôi.

Bình Giảng Thơ Của Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 12

 

Bài thơ viết để hỏi thăm Thu Hà xem ở Việt Nam đã đến giao thừa chưa? Khoảng thời gian chênh lệch giữa hai nơi là 6 tiếng. Thơ lục bát phân thành 5 khổ 20 câu vừa trọn đủ ý tình. Chắc chắn tôi sẽ bình giảng kỹ lưỡng bài thơ này giải thích từng câu từng chữ làm món quà tặng mừng xuân Đinh Dậu. Người tuổi Dậu thường là con người chân thật. Không có quá nhiều điều bí ẩn trong tính cách của con giáp này,  họ không quá phức tạp, đơn giản  thẳng thắn và cởi mở. Bài thơ tôi viết cũng mộc mạc chân tình, nên tôi tránh dùng nhiều điển tích. Đúng như không khí hân hoan chờ đón năm mới của nhân loại