Thu Hà diễn ngâm cảm động lắm, tôi sẽ bình giảng kỹ lưỡng bài thơ này, tôi cảm dịch ra từ bài thơ “ Bài Thơ Đan Áo“ của nàng T.T.Kh nào đó, nhưng tôi tin chắc là của Thâm Tâm. Thâm Tâm viết 6 khổ 24 câu, còn tôi cảm dịch ra thành 8 khổ 32 câu và cố gắng viết cho thật vần để Thu Hà dễ ngâm. Phần thơ Thâm Tâm tôi miễn bình giảng hay bình luận vì không có thời gian và cũng có nhã ý để dành phần cho các nhà bình thơ Việt Nam. Tôi chỉ muốn từ cái tình của tôi hóa thân thành một người phụ nữ mà than thở về mối tình duyên ngang trái đầy đau khổ và nước mắt. Cố gắng diễn giải thêm vài nét về tâm lý học.
Đan Áo Dở Dang
Cảm dịch thơ T.T.Kh
Đan áo là cái mốt ngày xưa của các cô gái tân thời khi mà nền công nghiệp dệt
chưa phát triển ở Việt Nam. Các cô gái dùng hai cái que móc sợi len vào nhau, tỉ
mỉ mà thành áo. Cánh đàn ông dẫn hãnh diện khi mặc áo len do vợ đan hay người
yêu tặng. Tôi cũng từng cảm hứng từ thơ Nguyễn Bính một bài thơ về chủ đề đan
áo. Có lẽ cũng từ bài thơ đan áo của Nguyễn Bính đã khơi nguồn cho Thâm Tâm làm
thơ và gán cho nàng T.T.Kh? Còn chuyện đan áo dở dang ám chỉ mối tình dở dang.
Một kiểu chơi chữ lấy hình ảnh tượng trưng siêu thực để tả nội tâm.
Cô Nàng Đan Áo
Quyết không nhớ nưã cho sầu khổ
Nàng đã qua sông lỡ chuyến đò
Chiều nay con bướm bơ vơ
Hoa vườn héo uá lờ mờ hơi sương
Đã lâu lắm tơ lòng vương vấn
Cho đời tôi lận đận mãi thôi
Rằng tôi yêu dấu một người
Nay đành ngậm miệng vẫn hoài nhớ mong
Tên người ấy tôi không muốn nói
Gọi làm chi nhức nhối tim đau
Mấy lần dan díu bên nhau
Tình trao lá rụng qua cầu gió bay
Bởi ván đóng thuyền say theo lái
Để mặc tôi thui thủi giấc mơ
Cô nàng đan áo len chờ...
Hương ba ngày đượm sen đào chưa tan
Hương cứ đượm nồng nàn da diết
Ở hồn tôi
tha thiết mất rồi
Tôi yêu
khổ lắm nàng ơi!
Chiều nay
gió lạnh chơi vơi bướm hồng
Dành tất
cả muà đông đan áo
Cho những
ai tất cả người quen
Còn tôi
nàng lại lãng quên
Thành người
xa lạ chẳng tên tuổi gì?
Tôi thành
kẻ lạc loài đơn bạc
Oan bao
la vô phước cũng nhiều
Mà sao
tôi chẳng thôi yêu
Vẫn con
đường ấy sớm chiều tôi qua...!
cảm tác
thơ Nguyễn Bính: Muà Đông Đan Áo
20.10.2012
Lu Hà
“Em đi
tìm lại bến yêu
Sầu vương bi lụy mang nhiều khổ thương
Giang đầu ngào ngạt mùi hương
Nửa hồn theo cánh chim sương bão bùng“
Người ta thường nói thuyền tình bể ái, bến đò trầm luân. Người phụ nữ có chồng
nhớ lại mối tình đầu mà nửa hồn thương đau theo cánh chim sương tức con quạ ăn
đêm trong sóng gió bão bùng.
“Mịt mùng chẳng thấy hừng đông
Xót xa cho kẻ lấy chồng mù tăm
Mấy muà đông lạnh băng tâm
Áo len đan dở tình thâm chất chồng“
Một con qụa hay gọi là kim ô đi ăn sương cũng như giống nguời phụ nữ có chồng
thả hồn đi hoang vụng trộm dan díu với bóng hình chàng nhân tình ngày xưa của
mình thì khác chi lạc vào chốn mù tăm chả có tương lai hy vọng áng sáng hừng
đông nào hết. Cõi lòng nàng gía băng khi rảnh rỗi ngồi không mà bày chuyện đan
áo. Đan áo cho chồng tức đức lang quân đợi hoài có khi hết cả mùa đông mà vẫn
chưa xong. Vì nghe lời cha mà nàng lấy chồng giàu sang nhưng chẳng hạnh phúc tí
nào vì cái chút tình thâm phụ tử theo lời ông Khổng Tử dạy:“ Tại gia tòng phụ,
ký gía tòng phu, phu tử tòng tử“. Chuyện hôn nhân do cha mẹ xếp đặt. Cha mẹ đặt
đâu con ngồi đấy. Hình như cô Khánh nguời yêu của Thâm Tâm mẹ mất sớm ở với dì
ghẻ và cha? Nên ông cụ muốn gả quách đi cho gọn, con gái trong nhà như qủa bom
nổ chậm, lại thấy nó cứ thậm thụt hẹn hò với anh chàng họa sĩ kiêm làm thơ tình
nghèo kiết xác ra?
“Lồng son buộc sợi tơ hồng
Con chim bé nhỏ theo dòng tương tư
Bốn muà nhạt nhẽo bơ vơ
Tiêu sơ tàu lá bơ phờ khóc than“
Lồng son chỉ thân phận người đẹp trong lầu vàng gác ngọc đã thay Nguyệt Lão
trói buộc sợi chỉ tơ hồng, con chim ám chỉ người thiếu phụ khổ não tương tư mà
không còn cảm gíác về thời gian không gian nữa. Nàng sống đó mà linh hồn nàng gần
như đã chết, xuân hạ thu đông trở thành nhạt nhẽo bơ vơ, xác xơ như tàu lá chuối
héo.
“Rối lòng gỡ chỉ áo đan
Đan đi đan lại tấm thân phũ phàng
Vàng anh ủ rũ bẽ bàng
Làm sao thoát khỏi lồng vàng khổ đau“
Đan rồi lại lẩm cẩm gỡ ra đan lại, như đan tấm thân phũ phàng với ông chồng
gìa từng đêm hom hem thở khò khè để đến
nỗi con chim vàng anh nuôi làm cảnh cũng phải ủ rũ thấy cô chủ mà buồn, cũng muốn
được tự do đi tìm con chim đực khỏe mạnh sung sức mà ân ái....
“Ngoài kia mưa nắng lao xao
Còn chi mong đợi muà trao nắng bồng
Thương con chim nhỏ trong lồng
Như người nhân thế lạc vòng trần căn“
Ngoài kia cuộc sống vẫn tiếp diễn, một sự tương phản của ngoại cảnh và tâm hồn.
Khổ này không cần gỉai nghĩa từng chữ chỉ nên đọc thơ mà tự cảm nhận lấy. Riêng
chữ “trần căn“ xin tạm giải thích qua bằng bài thơ sau:
Mong Sao Cho Được Toại Nguyền
Cảm xuân Canh Dần
2010
Hỡi cô thiếu nữ chờ mong
Trần gian có kẻ vấn vương bồi hồi
Thiên đình giận mãi không thôi
Chuyện xưa lầm lỗi lòng trời còn đau
Hỏi ông Nguyệt Lão xe tơ
Đào tiên hái trộm lạc vào trần căn
Bị đày xuống ải dân gian
Đầu thai đưa lối Thái Chân lạc đường
Dùng dằng trong sổ đoạn trường
Thương nhau chẳng
được toại lòng phu thê
Than ôi! Dặm nẻo sơn khê
Trùng dương cách trở dầm dề gió mưa
Canh Dần tuyết trắng pháo hoa
Mây trời lãng đãng nhạt nhòa lao xao
Bàng hoàng mộng tưởng thiên tào
Luân hồi chìm nổi bao giờ xe tơ ?
Phỉ nguyền ân ái trăng mơ
Thanh mai trúc mã vần thơ dạt dào
Ước mơ như cánh hoa đào
Nàng thơ ngây ngất ngọt ngào chưá chan
Canh Dần ngó xuống trần gian
Chư Tiên Ngọc Nữ Thái Chân cảm phiền
Mong xin cho được toại nguyền
Kiếp nào ta sẽ sánh duyên Châu Trần?
17.1.2010 Lu Hà
“Tình thù oan trái thế gian
Bao đời lễ giáo giam thân má hồng
Tháng năm tóc uá héo lòng
Miả mai cho kẻ cùng đường như tôi“
Người ta thường nói tứ đại giai không tình thù oan trái ám chỉ muốn đi tu quách
cho rảnh. Cái lễ giáo cổ hủ phong kiến như tôi đã phân tích ở đoạn trên rồi.
Xin miễn nhắc lại cho thừa thãi không cần thiết. Câu thơ hòan toàn tả về nội
tâm phụ nữ bị dồn vào bước đường cùng , không lối thoát mà đành phải mím môi chấp
nhận.
“Đời em khổ lắm chị ơi!
Đêm giông mà nghĩ cảnh đời tả tơi
Ngoài trời tầm tã mưa rơi
Vùi chôn sầu tủi đầy vơi lệ trào“
Tôi cố ý viết dài thêm 2 khổ để tả về phần nội tâm phụ nữ. Tôi chỉ bình giảng
thôi chứ không bình thơ . Nên những câu chữ dễ hiểu để bạn đọc tự cảm nhận lấy.
Áo len dang dở nghẹn ngào
Đêm đông gió bão lệ trào chưa tan
Xứ sở lạ, tháng năm tàn
Trái tim cô quạnh muôn vàn sầu tang !
14.1.2017 Lu Hà
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét